Hai thái cực của sự việc là nhân quả. Phàm có quả ắt có nhân. Trong cuộc sống không có nơi nào không có nhân quả. Mỗi một câu chuyện bạn từng gặp, mỗi câu bạn từng nói, đều liên quan đến nhân quả. Thiện hữu thiện báo, ác hữu ác báo. Nhân quả luân hồi, rõ ràng nhân thực. Lừa dối người khác có lẽ nhất thời sẽ không bị phát hiện nhưng sau thời gian , khi lời nói bị nhìn thấu, cuối cùng tổn hại đều là bản thân.
Thời Hán Vũ Đế, có một vị phương sĩ gọi la Loan Đại, nói năng có kỹ xảo, giỏi chém gió, nói dối cũng như thật. Nói đến mức, Hán Vũ Đế tin chẳng nghi ngờ gì. Không chỉ trọng dụng y, còn hứa hôn Vệ Trưởng Công Chúa cho y. Tuy nhiên rất nhanh, Hán Vũ Đế phát hiện phương thuật của Loan Đại đa số không linh nghiệm, y chẳng có thần thông gì. Vũ Đế dưới cơn phẫn nộ phán y trảm ngang lưng. Y dựa vào nói dối thu được vinh hoa phú quý ngắn ngủi, đều là lâu đài trên không. Chẳng mấy chốc thành không, còn trả giá sinh mệnh của mình. Lừa người khác một lần, người khác chỉ ăn thiệt một lần.
Khi người khác nhìn thấu lời nói của bạn, bạn sẽ chịu thiệt thòi cả đời. Chúng ta biết hậu quả của đứa bé chăn cừa, hết lần này đến lần khác lừa dối tính nhiệm của bà con. Chính là khi đàn sói thực sự đến, cậu nói thật cũng chẳng ai tin. Làm người khi mở miệng cần phải thận trọng, chớ vì lợi ích trước mắt, liền nói dối lừa người, khi chân tướng lộ ra, lời nói dối sẽ không nơi nào thoát được.
Trong thần thoại Hy Lạp cổ đại có một vị anh hùng gọi là Hercules. Một ngày nọ anh ta đi trên đường núi gồ ghề không bằng phẳng, phát hiện trước mắt có cái túi rất vướng chân. Thế là anh giẫm lên thứ đó một phát. Ai biết thứ đó chẳng những không bị đạp vỡ, ngược lại phìn lên to, phìn lên gấp đôi. Hercules thẹn quá giận, lấy một qua gỗ thô đập nó. Kết quả thứ đó vậy mà lại phìn lên đến mức chắn ngang đường. Đúng vào lúc đó, trong núi bước ra một vị Thánh, nói với anh ta: “ Anh bạn, đừng đựng vào nó, quên nó đi, cách nó thật xa!” Cái túi đó gọi là túi thù hận, bạn không đụng nó, nó liền nhỏ như ban đầu. Bạn xâm phạm nói, nó liền phình lên, chắn đường bạn, đối nghịch với bạn đến cùng!”
Bước trên nhân gian, khó tránh khỏi có những hiểu lầm xung đột. Khi có người vô ý xúc phạm bạn, cản đường bạn, hãy lách qua họ. Bởi vì bạn bực dọc càng nặng, thì lòng hận thù càng lớn. Đường thì bị chặn đứng. Giận người khác, người ta không làm hại gì bạn, khó chịu là bản thân mình. Luôn chìm đắm trong cảm xúc không vui mà người khác mang đến cho bạn, đối với bản thân vô dụng. Khi tâm hồn oán hận, bạn nhìn cái gì cũng không vừa ý. Ngoại trừ dày vò bản thân thì chẳng được tích sự gì. Người không giữ chữ tín, không thể đứng lâu trong nhân gian.Thất tín với người khác, cuối cùng đều sẽ tự đào hố chôn mình.
Nhà văn Lưu Cơ vào đầu thời nhà Minh đã ghi lại một câu chuyện thế này trong “ Úc Li Tử”. Nói rằng Tế Âm có một thường nhân. Khi sống thuyền bị chìm, anh ta rới xuống nước lớn tiếng kêu cứu. Có một ngư dân dùng thuyền đi cứu anh ta. Thương nhân hứa rằng: “ Nếu ngươi có thể cứu ta, ta cho ngươi một tram lượng vàng”. Nhưng sau khi lên bờ thương nhân lại nuốt lời, chỉ đưa có ngư dân mười lượng. Ngư dân nói: “Lúc trước anh đồng ý cho tôi một tram lượng”. Thương nhân tím mặt giận dữ nói: “Anh một người đánh cá, được mười lượng vàng, còn chưa thõa mãn hay sao?”Ngư dân trách móc thương nhân không giữ lời thất vọng bỏ đi. Sau đó có một ngày, thương nhân bất hạnh lại lật thuyền. Có người nghe tiếng hỏi ngư dân sao không cứu người. Ngư dân nói: “Thương nhân này không giữ chữ tín, đã lừa tôi.”Cuối cùng thương nhân tự lãnh lấy hậu quả, chìm xuống nước.
Khi con người ta đánh mất chữ tín, lúc thực sự cần người khác giúp đỡ, thì chẳng còn ai muốn giúp bạn nữa. Chữ tín là giấy thông hành để con người ta bước đi trên thế gian này. Trăm lượng vàng không bằng một lượng chữ tín. Làm người, nhất thiết không thể thất tín đối với người khác.
Vương Tiểu Ba nói: “Mọi đau khổ của con người, bản chất đều là phẫn nộ trước sự vô năng của bản thân”. Luôn là đố kị người ta sống tốt hơn mình, trước giờ lại không nhìn thẳng vào bản thân mình. Điều này là biến tướng của việc trừng phạt bản thân. Lòng đố kị nổi lên, mọi phiền não đều đến.
Thời kỳ chiến quốc, nhà quân sự nổi tiếng Tân Tẫn và Bàng Quyên cùng nhau bái dưới môn hạ của Qủy Cốc Tử học thao lược binh pháp. Đồng môn Sư Huynh Đệ. Vốn nên thân mật giúp đỡ lẫn nhau mới đúng nhưng Bàng Quên lại không như vậy. Trong thâm tâm y biết rằng Tôn Tẫn có thể đánh bại bản thân. Sự đố kỵ khiến y hoàn toàn đánh mất tình đồng đội, trong lòng toàn là oán hận. Thế là y thiết kế hãm hại Tôn Tẫn tư thông Tể Quốc, chặt đứt đôi chân Tôn Tẫn và xăm chữ lên mặt anh ta. Khiến cho anh ta thân tâm đều chịu nhục.
Sau này, Tôn Tẫn đến nhờ cậy Tể Quốc được Tể Uy Vương phong làm quân sự, phụ tá đại tướng Điền Kỵ của Tể Quốc hai lần đánh bại Bàng Quyên. Bàng Quyên quẫn trí, tự vẫn mà chết, trước khi chết vẫn không cam lòng, chửi rủa Tôn Tẫn. Độ kỵ là một ngọn lửa con người đặt trong tìm mình, cuối cùng sẽ thiêu đốt bản thân thành tro tàn. Độ kỵ là nhất diệt bình chướng ( Bức chướng mỏng như chiếc lá che chắn tầm nhìn). Nó che mắt con người không thể nhìn thấy nơi xa xăm, tầm mắt chỉ nhìn thấy hiện tại trước mắt, thế nên đường càng đi càng hẹp, cuối cùng đi vào tuyệt cảnh. “ Thái Căn Đàm” có nói: “ Nơi đường hẹp, chừa một bước cho người khác đi, hương vị nồng, giảm bớt ba phần để người khác ăn”. Này là cực lạ pháp trải nghiệm xã hội thế giới”.
Đối nhân xử thế, học cách khiêm nhường là chuẩn tắc lớn chúng ta bước đi trên thế giới. Trong “ Nhẫn Kinh” ghi lại: “Văn nhân Tây Hán Trần Hiêu và hương dâm Kỷ Bá là hàng xóm” Trong một đem nọ, Kỷ Bá âm thầm đem hàng rào di chuyển đến đất của Trần Hiêu, để đất nhà mình rộng hơn. Sau khi Trần Hiêu nhìn thấy chẳng những không tranh chấp với anh ta. Còn đợi sau khi Kỷ Bá rời đi. Lặng lẽ nhổ hàng rào lên, lại kéo về phía đất nhà mình thêm một trượng, thêm đất cho Kỷ Bá. Sau khi Kỷ Bá sau này biết được, hổ hẹn không thôi, bèn tự động trả lại số đất bị chiếm, hơn nữa còn lui về phía nhà mình một trượng. Nhường người khác ba phần vì nhượng nhịn mà rộng rãi. Đối nhân xử thế, đừng nên ngại khiêm nhường một chút, rộng rãi một chút, nhiều vấn đề sẽ dựa vào con người ta mà được giải quyết được. Can qua ( vũ khí) cũng hóa thành ngọc và lụa trắng.
Chúng ta thường nói, tặng người hoa hồng thì tay còn nhiễm hương hoa. Giúp đỡ người khác, cũng có thể mang lại vui vẻ cho bản thân. Triều đại nhà Tấn có một nhà thư pháp Vương Hi Chi có lần dạo trên phố. Nhìn thấy một lão bà ôm một đóng quạt rao hàng, hét khản cả cổ, cũng chẳng ai dừng chân mua. Sau khi Vương Hy Chi nhìn thấy thì rất đồng tình với bà. Bèn từ cửa tiệm bên cnahj mượn một cây bút rồi bước đến bên nhà đề chữ lên mỗi chiếc quạt. Người đi đường mở quạt nhìn thấy chữ do chính ta nhà thư pháp Vương Hy Chi để tới tấp xây xem tranh mua, nháy mắt quạt liền bán hết. Lão bà từ buồn thành vui, cầm tiền mua gạo về nhà. Vương Hi Chi mỉm cười, phẩy tay áo mà đi. Viết chữ lên quạt đối với Vương Hi Chi mà nói, chỉ là chuyện dễ như trở bàn tay. Nhưng đối với lão bà mà nói lại là sự giúp đỡ vô cùng lớn, liên quan đến sinh tồn.
Gibran nói: “Thu mật trong hoa, là thú vui của ong. Nhưng cho ong nước mật, cũng là niềm vui của hoa”. Thiện không phân lớn nhỏ. Giúp đỡ người khác thì bản thân vui vẻ, vui vì sao không làm! Tử Cống hỏi Khổng Tử: “ Thầy ơi, liệu có một từ nào, có thể làm theo từ đó suốt cả một đời không? Khổng Tử nói: Vậy đại khái là từ tha thứ. Tha thứ chính là khoan dung. Khoan dung với người khác chính là đối xử tốt với bản thân. Vào thời Xuân Thu, Quản Trọng vì để Lưu Công Tử có thể đăng thượng Hoàng Vị, từng ở giữa đường chặn giết Tiểu Bạch Công Tử. Nhưng Tiểu Bạch Công Tử chẳng những không chết mà còn kế thừa Vương vị trở thành Tề Hoàn Công. Đối với “cừu hận một mũi tên”. Tề Hoàn Công không chỉ không báo thù, còn trọng dụng quản trọng, nhận anh ta tướng. Sự khoan dung này khiến Quản Trọng đối với Tề Hoàn Công hết sức trung thành, giúp anh ta đánh bại quần hùng, thành tựu bá nghiệp.
Vu Đan nói: “Có thể buông xuống tạm buông xuống, khoan dung một chút, để lại cho bản thân trời cao biển rộng”. Biển có thể dung nạp trăm song, ở chỗ có sự bao dung. Nhân sinh mênh mông, ở chỗ có lòng bao dung với người. Cho người khác một phần khoan dung, cho bản thân một chút tịnh thổ. Giảm bớt những phiền muộn không đáng có. Cuộc sống mới có thể ung dung hơn.
Luận ngữ có câu: “Quân tử thành toàn điều tốt của người, không thành toàn điều của người”Nhân sinh tại thế, thành toàn người khác vô hình chung thành tựu chính mình. Thủ lĩnh Bắc Tống văn đàm Âu Dương Tu tuệ nhãn hơn người, sau khi phát hiện tài hoa của Tô Thức, lập tức tiến cử Tô Thức với hoàng đế. Tô Thức dưới sự dẫn dắt của Âu Dương Tu rạng danh văn đàm đại tống. Mà Âu Dương Tu chẳng những không bị lãng quên, còn vì tiến cử đẳng nhân Tô Thức, được hậu nhân ca tụng là bực hình mẫu quanh lỗi lạc. Khen thưởng đề bạt cho kẻ chậm tiến. Trong Tây Du Ký, Tôn Ngô Không ngại gian khổ toàn lực hộ tống đằng tang đi về phía tây thỉnh kinh. Trải qua 9981 kiếp nạn, cuối cùng cũng thành chính quả. Thành toàn chí nguyện của Đường Tăng. Bản thân cũng thu được thiện quả, trở thành Đấu Chiến Thắng Phật.
Chẳng ai là hòn đảo cô đọc cả, có thể bảo toàn bản thân. Mối quan hệ giữa người với người chính là thành toàn lẫn nhau, giúp đỡ bản thân cuối cùng bản thân sẽ gặp được kết quả tốt. Nhân sinh tại thế, chỉ làm việc tốt, phúc báo tự đến. Trồng xuống thiện nhân, cuối cùng đặt được thiện quả. Qủa nhân sinh, đều do minh tạo, nhân quả tuần hoàn, tự có định luận.
Tục ngữ có câu:Trồng dưa được dưa, trồng đậu được đậu. Bạn trồng nhân nào, tự sẽ có quả ấy. Không có tâm hại người, kiếp này đều là phúc báo. Nếu muốn đầu cơ trục lợi, kết quả chỉ có thể thông minh bị thông minh hại, Bạn đánh người ta một quyền người ta đau, bạn cũng đau. Bạn cho người khác một viên kẹo, người khác vui, bạn cũng vui. Nhân quả thiên ác đều là hoán đổi lẫn nhau.
Đời người như sách, giá trị của một cuốn sách hay hay không không nằm ở độ dày mà nằm ở nội dung của nó. Câu chuyện của mỗi người đều do mỗi người viết. Đời người thế nào mới có thể có một kết cục tốt đều phải xem người đó đặt bút viết như thế nào.
